پارت سوم معرفی جاذبه های گردشگری کردستان

کوه چهل چشمه

کسانی که به پیاده‌روی و گشت‌وگذار در طبیعت علاقه دارند، کوه چهل چشمه را منطقه‌ای جذاب و دوست‌داشتنی می‌دانند. منطقه یا رشته‌کوه‌های چهل چشمه بین شهرهای مریوان سقز و دیواندره واقع شده است. منطقه‌ای بسیار سرد و پوشیده از برف که بلندترین قله‌های کشور را هم در خود جای‌داده‌اند و از زیبایی‌های شهرهای کردستان است.

عکس از: سایت Google maps

قله شاه‌نشین این رشته کوه که ۵۶ کیلومتری شهر سقز است، بلندترین قله این مجموعه محسوب می‌شود. منطقه چهل چشمه در لیست بزرگ‌ترین یخچال‌های کشور نیز هست.

به‌جز قله شاهنشین،‌ چهل چشمه حدود ۲۰ قله دیگر هم دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به کوه دالاش، کوه دوبرا، کوه سلطان ئه‌خزه‌ر توو، کوه باینچوب، کوه افراسیاب، کوه کانی میران، کوه مزگت و میرزا (مسجد و میرزا)، باشورتی و کوه کل کوژ اشاره کرد.

در این منطقه انواع گونه‌های جانوری و گیاهی رشد و زندگی می‌کنند که از جمله حیوانات منطقه می‌توان به خرس، گرگ و کبک اشاره کرد.

عکس از: سایت Google maps

اغلب مسیرهای کوهنوردی این منطقه از روستاهای اطراف چهل‌چشمه شروع می‌شود. پرامکانات‌ترین مسیر، از روستای بست می‌گذرد که کمپ استراحتی هم برای کوهنوردان ساخته شده است.

روستای بست دقیقا وسط دشت بین سه شهر سقز، مریوان و دیواندره قرار گرفته است. این روستا تا دیواندره که نزدیک‌ترین شهر به آنجاست ۷۰ کیلومتر فاصله دارد.

منطقه حفاظت‌‌شده کوسالان و شاهو

منطقه کوسالان و شاهو یکی از بخش‌های اورامانات کردستان و کرمانشاه است. منطقه‌ای حفاظت شده که نزدیک‌ترین شهر به آن مریوان کردستان است. این منطقه تا مریوان ۱ ساعت فاصله دارد.

عکس از: سایت Google maps

منطقه حفاظت شده کوسالان یکی از جاهای دیدنی کردستان بوده که محل زندگی همای سعادت ایران زمین است. منطقه‌ای ۵۷ هزار هکتاری با تنوع بسیار زیاد گونه‌های جانوری و گیاهی. از جمله مشهورترین حیوانات این منطقه می‌توان به بز کوهی، خرس قهوه‌ای، پلنگ و… اشاره کرد.

منطقه حفاظت‌شده بیجار

یکی از عجیب‌ترین مناطق حفاظت شده و گردشگری کردستان، بیجار است. منطقه‌ای کوهستانی با آب‌وهوای خشک که بیشینه و کمینه هوای آن از ۳۸ درجه زیر صفر تا ۴۸ درجه بالای صفر ثبت شده است. این منطقه حفاظت شده تنوع زیادی از نظر گونه‌های گیاهی جانوری دارد. این منطقه از شگفتی‌های شهرهای کردستان است.

عکس از: سایت Irna

از نظر رفاه و شب‌مانی می‌توانید روی خود شهر بیجار حساب باز کنید. شهری پر از جاذبه‌های گردشگری طبیعی و تاریخی و البته بازارهای قدیمی و جذاب. ضمن اینکه در بالادست شهر بیجار پیست اسکی وسیعی هم هست که خصوصا در فصل‌های سرد سال خدمات تفریحی کاملی عرضه می‌کند.

منطقه حفاظت شده بدر و پریشان

یکی دیگر از مناطق گردشگری وسیع استان کردستان منطقه حفاظت شده بدر و پریشان، در نزدیکی روستای قروه است. محیطی حفاظت شده و شکار ممنوع که چشمه و آبشارهای زیبا و دیدنی دارد. این منطقه به نام قله‌هایی با همین اسامی ثبت شده است.

عکس از: سایت Farsnews

از ویژگی بارز منطقه حفاظت شده بدر و پریشان پوشش تقریبا دائمی برف است. درواقع هر زمان به سمت این محیط حرکت کنید، اثری از سرما و برف را می‌توان مشاهده کرد. فاصله این منطقه تا شهر قروه چیزی حدود ۶۰ کیلومتر است.

دشت بیلو

به دشت‌های اطراف روستای بیلو در ۱۵ کیلومتری شمال شرق شهر مریوان دشت لک‌لک‌های بیلو گفته ‌می‌شود. منطقه‌ای به‌غایت زیبا و جذاب با انواع جاذبه‌های گردشگری طبیعی که تابه‌حال ندیده‌اید. این منطقه جز پذیرایی مداوم از لک‌لک‌های مهاجر حاضر در منطقه مریوان پر از گونه‌های حیوانی و گیاهی است.

عکس از: سایت Balad

خانواده‌های روستایی و شهری خود کردستان هم برای گردش و تفریح به این دشت می‌روند. اگر به بازدید از دشت بیلو علاقه دارید، می‌توانید بعد از بازدید از دریاچه زریوار و شهر مریوان از مسیر مرزی باشماق سراغ دشت بیلو هم بروید.

غار کرفتو

۸۱ کیلومتری غرب شهر سقز غار باستانی و بزرگی با چهار، پنج طبقه وجود دارد. غاری اسرارآمیز که هنوز باستان‌شناسان نشانه‌های تاریخی از انسان‌های باستان در آن می‌یابند.

عکس از: سایت Google maps

غار کوفتو سال‌هاست به‌عنوان یکی از آثار تاریخی و میراث‌های گران‌بهای ملی ثبت شده و به همین دلیل شهرت بالایی دارد. با وجود امکانات رفاهی مثل پارکینگ و سرویس بهداشتی نگرانی بابت بازدید چند ساعته از غار نداشته باشید.

این غار چهار طبقه و ۷۵۰ متر طول دارد و طبق مشاهدات باستان‌شناسان، گذشتگان ما از هنر حجاری برای افزایش طول اتاق‌ها و راهروهایش اقدام کرده‌اند.

جاذبه‌های تاریخی کردستان

از نظر تاریخی، کردستانی یکی از موقعیت‌های خاص جغرافیایی با تاریخچه‌ای بسیار بسیار قدیمی است. منطقه‌ای بکر و دست‌نخورده از سال‌های دور که به دلیل موقعیت استراتژیک و شرایط خاص جغرافیایی همیشه مورد توجه مردم و گروه‌های مختلف بوده است.

طبق آثار و بناهای این خطه، تاریخچه بعضی از شهرهای این استان به چهار هزار سال قبل هم برمی‌گردد. آثار تاریخی پیدا شده در کردستان، از دوران مادها و آشوری‌ها شروع می‌شوند تا همین پهلوی و قاجار ادامه پیدا می‌کنند.

عمارت خسروآباد

شاید یکی از مهم‌ترین جاذبه های گردشگری تاریخی کردستان همین عمارت خسروآباد باشد. ساختمانی بسیار قدیمی مربوط به دوران حکومت اردلان در خطه کردنشین ایران. روبه‌روی عمارت خسرو آباد باغ طویلی که با چهار خیابان احاطه شده قرار دارد. این عمارت از جاهای دیدنی استان کردستان است.

عکس از: سایت Google maps

این عمارت به دلیل محل استقرار والی‌های حکومتی بزرگ و مرکزیت حکومتی، اهمیت بسیار زیادی دارد. اگر دقت کنید سردر این عمارت تابلویی اسم فتحعلی شاه قاجار و والی امان‌الله خان در سال ۱۲۲۳ را نشان می‌دهد. عمارت در محله خسروآباد خیابان ماردخ ساخته شده و از سال ۱۴۰۰ به باغ موزه تبدیل شده است.

عکس از: سایت Google maps

می‌توانید از ۹ صبح تا ۵ عصر، به صورت رایگان، از این عمارت بازدید کنید.

عمارت سالار سعید

روزی که ملا لطف‌الله شیخ الإسلام تصمیم گرفت سفارش ساخت عمارتی زیبا را بدهد، فکرش را نمی‌کرد که تاریخ این‌قدر عمارت را دست‌به‌دست کند تا آخر به ثبت ملی برسد. این ساختمان زیبا که از دوره قاجار تاکنون در کوچه حبیبی سنندج رخ نشان می‌دهد، از دو بخش بیرونی و درونی تشکیل شده است.

عکس از: سایت Google maps

بعد از فوت ملا، خانواده بخش بیرونی و درونی عمارت را به دو فرد متفاوت با نام‌های سالار سعید و حبیبی می‌فروشند. اکنون کل ساختمان در تملک میراث فرهنگی است و از سال ۵۱ تاکنون نیز فضای داخلی عمارت به‌عنوان موزه شهر سنندج شناخته می‌شود.

عکس از: سایت Google maps

عمارت امجدالاشرف

اگر دلتان می‌خواهد در دل کردنشین‌ترین منطقه کردستان حال‌وهوای اصفهان برایتان تداعی شود، بهتر است سراغ بازدید از عمارت امجدالاشرف بروید. ساختمانی متعلق به دوره قاجاریه که به سفارش میرابوطالب تاجر اصفهانی در دوره امان‌الله خان ساخته شده است.

ساختمانی بسیار قدیمی که حسینیه جداگانه، حمام، حیاط، حوضچه و فضای داخلی دارد. معماری ساختمان کاملا شبیه ساختمان‌های اصفهان است، زیرا تمام معمارها و بناهای آن، اصفهانی بوده‌اند. لازم به ذکر است که حتی بعضی گچ و آهک‌های مورد نیاز ساختمان را هم از اصفهان به سنندج برده‌اند. این ساختمان در خیابان صلاح‌الدین ایوبی ساخته شده است.

عمارت مشیر دیوان

یکی دیگر از عمارت‌های زیبا و دوست‌داشتنی شهر سنندج مشیر دیوان است. این عمارت به دستور میرزا یوسف مشیر دیوان ساخته شد. معماری ساختمان کاملا ترکیبی از معماری اروپایی ایرانی است.

ساختمان هفت حیاط مجزا و آب‌نمای خاص و متفاوت دارد. این عمارت سال‌های سال استانداری سنندج هم بوده است.

عکس از: سایت Google maps

برای دسترسی به عمارت مشیردیوان می‌توانید از همان خانه سالار سعید یا موزه سنندج به سمت چهار راه خیابان امام بروید و اولین خروجی سمت چپ خیابان امام را پیاده تا عمارت مشیر دیوان طی کنید.

عکس از: سایت Google maps

عمارت ملک التجار

مثل مشهد و اصفهان، سنندج هم یک ساختمان با عنوان عمارت ملک التجار دارد که متعلق به دوران قاجاریه و از جاهای دیدنی استان کردستان است. ساختمانی بسیار بزرگ در خیابان امام خمینی فعلی که البته دسترسی به آن برای عموم آزاد نیست.

عکس از: سایت Google maps

این ساختمان در تملک میراث فرهنگی است و به دلیل تخریب‌های صورت گرفته از حدود ده سال پیش تاکنون در حال بازسازی است.

عکس از: سایت Google maps

عمارت وکیل‌الملک

عمارت وکیل الملک، ساختمانی بسیار قدیمی و البته بازسازی شده متعلق به خانواده وکیلی و از مکان های دیدنی کردستان است. دسترسی به این ساختمان از خیابان کشاورز سنندج امکان‌پذیر است. جالب است بدانید قدمت این بنا به دوره زندیه برمی‌گردد.

عکس از: سایت Google maps

در دوره زندیه دستور ساخت عمارت به دست حاج محمد رشید بیگ وکیل امضا شد و در دوره قاجاریه به دست امان الله خان بخش‌های جدید به آن اضافه و ساختمان اصلی و قدیمی بازسازی شد. این عمارت کنار پارک سپیدار سنندج قرار گرفته است.

خانه آصف وزیری

عمارت آصف وزیری که ساختمانی متعلق به دوره صفویه است که در سال ۱۳۷۵ به ثبت ملی رسیده است. این عمارت بسیار زیبا و کامل، اکنون به‌عنوان موزه مردم‌شناسی کردستان استفاده می‌شود و بخشی از پروژه مردم کرد این اقلیم است. زیبایی و چشم‌نوازی عمارت آصف فقط با بازدید از این ساختمان قابل درک است.

عکس از: سایت Google maps

دیوارهای آجری ساختمان درونی، آن را کاملا از سرما محفوظ می‌کنند و با سنگ و کاشی تزیین شده‌اند. این خانه فضایی گرم و دیدنی را پیش چشمان بازدیدکنندگان قرار می‌دهد. برای بازدید از این عمارت کافی‌ست بعد از بازدید از موزه سنندج یا خانه حبیبی به خیابان امام رفته و سر چهارراه سمت چپتان را نگاه کنید.

کاخ‌ دژ زیویه

سال‌ها پیش حدود ۵۰ کیلومتر بعد از سقز به سمت غرب استان، کنار روستایی به نام زیویه، تپه‌ای باستانی کشف شد که محل قلعه یا دژ مستحکمی متعلق به دوره مادها بود. این دژ که ۷۰۰ سال قبل از میلاد محل حکمرانی حاکمان ماد بر منطقه بود یکی از مهم‌ترین آثار کشف شده از دوره‌های قبل از هخامنشی محسوب می‌شود.

عکس از: سایت Irna

کاخ دژ، قلعه‌ای پر از نبوغ معماری و ساختمان‌سازی و آثار تاریخی که یکی از آن‌ها رایتون یا کله قوچ طلایی است. در محدوده این قلعه امکانات تفریحی خاصی نیست، اما برای استفاده از خدمات رفاهی می‌توانید به روستای زیویه نزدیک قلعه بروید.

قلعه امام مریوان

اگر به جنوب شرق مریوان کنار جاده مرزی باشماق نگاه کنید، حتما کوه‌های بلندی را می‌بینید که یکی از آن‌ها قله امام یا ایمام است. قله ۱۶۰۰ متری که در دوره صفویه روی آن قلعه‌ای بزرگ ساختند تا مشرف به دشت‌های اطراف و شهر مریوان محل حکومت باشد.

این قلعه که به واسطه گذشت زمان تقریبا تخریب شده است و فقط پی و بخشی از آب انبارش باقی‌مانده، زمان اردلان‌ها و صفویه اهمیت بسیار زیادی داشته است.

قلعه قدیمی بیجار

کنار روستای کوچک حدود ۱۰۰ نفره حسن آباد بیجار، قلعه‌ای قدیمی متعلق به دوره پهلوی آرام گرفته که تماما از خشت و گل است.

عکس از: سایت Irna

قلعه قمچقای

یکی از جاذبه‌های گردشگری، تاریخی و طبیعت‌گردی کردستان قلعه قمچمقای است. قلعه‌ای بسیار قدیمی تقریبا متعلق به دوره مادها که هرچه از عظمت و اهمیت تاریخی آن بگوییم کم است. این قلعه رو و زیر مرتفع‌ترین کوه‌های دره پادشاهان نزدیک شهر بیجار ساخته شده است.

عکس از: سایت Google maps

دیواره‌های قلعه ارتفاعی نزدیک به ۲۰۰ متر دارند و بخش بزرگی از زیر قلعه یعنی دل کوه برای ساخت آب انبار کنده‌کاری‌شده است. با توجه به کتیبه‌های پیدا شده، مورخان قدمت این قلعه را به ۴۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح نسبت می‌دهند.

برای دسترسی به این قلعه باید از شهر بیجار به سمت شمال و روستای قمچمقال حرکت کنید. فاصله روستا تا بیجار حدود ۶۵ کیلومتر است؛ اما برای رسیدن به قلعه هم باید کیلومترها پیاده و کوهنوردی کنید.

پیشنهاد می‌کنیم حتما قبل از شروع پیاده‌روی نکات مهم را از مرکز محیط‌بانی قمچمقای بپرسید، زیرا این منطقه تحت حفاظت سازمان محیط زیست است.

چنگیز قلعه

کنار روستای چنگیز قلعه با فاصله ۷ کیلومتری بیجار، قلعه‌ای قدیمی از خشت و آهک ساخته شده که به چنگیز قلعه مشهور است. مشهور است که بعد از حمله مغول به ایران، چنگیز بالای شهر بیجار ساکن می‌شود و دستور ساخت قلعه‌ای در ضلع غربی این شهر را می‌دهد.

البته از آنجا که این داستان بیشتر به دلیل اسم این قلعه گفته شده، نمی‌توان به آن استناد کرد.

برج آجری اشقون بابا

برج آجری باباشاه یا آشقون بابا در روستای علیشاه بیجار قرار دارد. برجی قدیمی متعلق به قرن پنج و شش هجری قمری که احتمالا با توجه به مصالح و نوع معماری که دارد متعلق به دوران سلجوقی و بازسازی شده دوره صفوی است.

عکس از: سایت Eciru

روستای علیشاه تا بیجار تقریبا ۱ ساعت یا ۶۰ کیلومتر فاصله دارد.